1.  ئایا دروسته ته‌وقه نه‌كه‌یت له‌گه‌ڵ كه‌سێك كه‌ نه‌خۆشی گوازراوه‌ی هه‌یه‌ یان مه‌ترسی ئه‌وه‌ی لێ ده‌كرێت ؟

وه‌ڵام: الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی خاتم الأنبياء والمرسلين، وعلى آله أما بعد:

به‌ڵێ دروسته‌ وفه‌رموده‌ی صه‌حیحیشمان هه‌یه‌ له‌و باره‌وه‌. وه‌ك له‌ «الشَّرِيد بن سُويد الثقفيِّ» ه‌وه‌ هاتووه‌ ئه‌ڵێ: «كَانَ فِي وَفْدِ ثَقِيفٍ رَجُلٌ مَجْذُومٌ ، فَأَرْسَلَ إِلَيْهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : إِنَّا قَدْ بَايَعْنَاكَ ، فَارْجِعْ». أخرجه مسلم (2231). واته‌: له‌ نێو وه‌فده‌كه‌ی خێڵی سه‌قیف پیاوێكی گه‌ڕ هه‌بوو، جا په‌یامبه‌ر  صلى الله عليه وسلم ناردی به‌ دوای دا وفه‌رموی: ئه‌وه‌ به‌یعه‌تم پێدایت سا بگه‌ڕێوه‌. بڕوانه‌: (شرح النووی) جا ده‌بینی په‌یامبه‌ر ته‌وقه‌ی له‌گه‌ڵ دا نه‌كرد بۆ ئه‌وه‌ی زیان به‌ خۆیی وبه‌ ده‌روبه‌ره‌كه‌شی نه‌گات. بڕوانه‌: (المفهم).   هه‌روه‌ها په‌یامبه‌ر صلى الله عليه وسلم ئه‌فه‌رموێ: «لَا يُورِدَنَّ مُمْرِضٌ عَلَى مُصِحٍّ». واته‌: «با نه‌خۆش تێكه‌ڵی له‌ش ساغ نه‌كرێت». «ممرض»: ئیسمی فاعیله‌ له‌: «أَمْرَضَ الرَّجُلُ إِذَا أَصَابَ مَاشِيَتَهُ مَرَضٌ»، هه‌روه‌ها «الْمُصِحّ»یش: ئیمسي فاعیله‌ له‌: «أَصَحَّ إِذَا أَصَابَ مَاشِيَتَهُ عَاهَةٌ ثُمَّ ذَهَبَ عَنْهَا وَصَحَّتْ». ئیبن حه‌جه‌ر ئه‌فه‌رموێ: «نَهَى صَاحِبَ الْإِبِلِ الْمَرِيضَةِ أَنْ يُورِدَهَا عَلَى الْإِبِلِ الصَّحِيحَةِ». هه‌روه‌ها په‌یامبه‌ر صلى الله عليه وسلم ئه‌فه‌رموێ: «فِرَّ مِنَ الْمَجْذُومِ كَمَا تَفِرُّ مِنَ الْأَسَدِ». «له‌ گه‌ڕ ڕا بكه‌ وه‌ك چۆن له‌ شێر ڕا ده‌كه‌یت». أخرجه البخاری تعلیقا عند باب الجذام (5707 ).   هه‌روه‌ها له‌ ئاساره‌كانیش دا هاتووه‌: «كَلِّمِ الْمَجْذُومَ وَبَيْنَكَ وَبَيْنَهُ قَيْدُ رُمْحَيْنِ». «با له‌ نێوان تۆ و گه‌ڕ دا ئه‌ندازه‌ی دوو ڕم هه‌بێت له‌ كاتی قسه‌ كرن دا». وله‌ عومه‌ریشه‌وه‌ ده‌گێڕنه‌وه‌ كه‌ به‌ گه‌ڕی ووتوه‌ له‌ دووری ڕمێكه‌وه‌ له‌ نزیكم دابنیشه‌.   ئه‌مانه‌ش دژی : «لا عدوی» نیه‌. واته‌: «گواستنه‌وه‌ نیه‌ له‌ كه‌سێكه‌وه‌ بۆ كه‌سێكی تر»، ئه‌گه‌رچی نزیك شه‌ش بۆچوونیش هه‌یه‌ له‌ ڕوونكردنه‌وه‌ی ئه‌م ده‌قه‌دا به‌ڵام ڕای دیار ئه‌وه‌‌یه‌ كه‌: نه‌خۆشی گواستنه‌وه‌ نیه‌ به‌ خود وته‌بیعه‌تی خۆی واته‌ به‌ بێ ویستی خوای گه‌وره‌ . جا هه‌ر كه‌س پێێ وا بێت به‌ خودی خۆی ده‌گوازرێته‌وه‌ وبه‌ده‌ر له‌ ویستی خوا ئه‌وا جۆرێكه‌ له‌ شیرك وهاوه‌ڵ دانان بۆ خوای ته‌نها. واقعی خه‌ڵكیش شاهیده‌ له‌سه‌ر ئه‌مه‌.

 2. ئایا دروسته‌ ئه‌و نه‌خۆشانه‌ وهاوشێوه‌كانیان بێن بۆ نوێژی جه‌ماعه‌ت؟

وه‌ڵام: نه‌خێر به‌ڵكو ڕێگریشیان لێ ده‌كرێت ته‌نانه‌ت له‌ تێكه‌ڵاوی كردنی خه‌ڵكیش. له‌به‌ر فه‌رموده‌ی: «لا ضرر ولا ضرار». هه‌روه‌ها په‌یامبه‌ر  صلى الله عليه وسلم ئه‌فه‌رموێ: «مَنْ أَكَلَ ثُومًا أَوْ بَصَلًا فَلْيَعْتَزِلْنَا، أَوْ لِيَعْتَزِلْ مَسْجِدَنَا، وَلْيَقْعُدْ فِي بَيْتِهِ». «هه‌ركه‌س سیر یان پیازی خوارد با لێمان یا له‌ مزگه‌وته‌كه‌مان دوور بكه‌وێته‌وه‌ وله‌ ماڵه‌وه‌ نوێژ بكات». وله‌ موسلمیدا هاتووه‌: «وَلَا يُؤْذِينَا بِرِيحِ الثُّوم» واته‌: «با به‌ بۆنی سیر ئازارمان نه‌دات». وله‌ فه‌رموده‌كه‌ی جابردا ئه‌فه‌رموێ: «نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ أَكْلِ الْبَصَلِ وَالْكُرَّاثِ». واته‌ «نه‌هی له‌ خواردنی كه‌وه‌ریش كردووه‌». ئه‌ی چ جای ڤایرۆسێك كه‌ ئازاره‌كه‌ی له‌ به‌راورد نایه‌ت له‌گه‌ڵ سیر وپیاز وكه‌وه‌ر ئه‌وه‌نده‌ زیانبه‌خشه‌؟!  

وقازی عیاض ئه‌فه‌رموێ: «ئه‌فه‌رمون: ته‌نانه‌ت ڕێگری هاتنه‌ مزگه‌وت وتێكه‌ڵاوی كردنیشی لێ ده‌كرێت». 

به‌ڵكو ئه‌گه‌ر بووك یان زاوا بۆی ڕوون بوویه‌وه‌ به‌رامبه‌ره‌كه‌ی ئه‌و جۆره‌ نه‌خۆشیانه‌ی هه‌یه‌ ده‌توانێت گرێبه‌سته‌كه‌ی هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه‌ وهه‌موو مافێكی شه‌رعی ده‌كه‌وێت له‌ ماره‌یی وهاوشێوه‌كانی.

3. كه‌ره‌نتینه‌ كردن دروسته‌ له‌ شه‌رع دا؟

وه‌ڵام: سه‌ره‌تا (قەرەنتین = الحجر الصحي) له‌ بنەڕەت دا وشەکی لاتینییه‌ (quadraginta = کوادراگینتە) یانی: چل، نیزامێكی خۆ پاراستنی تەندروستیه‌. کە نەخۆش یان ئه‌وه‌ی مه‌ترسی لێ ده‌كرێت بۆ ماوەی چل ڕۆژ ، لە شوێنێکی دابڕاودا ڕا ده‌گیرێت ، بۆ ڕیگرتن له‌ تووش كردنی كه‌سی دی وبڵاوبوونەوەپە پە. به‌ڵام لە سه‌رده‌می ھاوچەرخ دا ، لە بواری ڤێترینێری پیادە دەکرێت. لە کاتی هاورده‌ كردنی گیان لەبەر بۆ ماوەی چل ڕۆژ ، لە کەرەنتێن دا ده‌نرێت ، بۆ دڵنیا بوون له‌ ئاڵودە نەبوون به‌ هیچ نه‌خۆشیه‌ك. پاشان واتاكه‌ی فراوان تر كراوه‌ وبۆ مرۆڤیش به‌ كار هاتووه‌.

وبه‌ گوێره‌ی كتێبی: «الأوبئة والمجاعات في المغرب خلال القرنين 18 و19»، یه‌كه‌م كه‌س باسی ئه‌مه‌ی كردبێت موسڵمانێك بووه‌ خه‌ڵكی مه‌غریب به‌ناوی «ئیبن عوثمان».

جا له‌ وه‌ڵامی پرسیاره‌كه‌دا ئه‌ڵێن: به‌ڵێ شه‌رعیه‌، كه‌سێك له خه‌ڵكی تر جیا بكرێتةوه بۆ ئه‌وه‌ی نه‌خۆشیه‌كه‌ی سه‌ر نه‌كێشێت بۆ خه‌ڵكی تر، چ وه‌كو ده‌قه‌كان، چ وه‌كو مه‌به‌سته شه‌رعیه‌كان (المقاصد الشرعیة)، وچ وه‌كو فه‌رمایشتی زانایان كه زۆرێكی زانایان له‌سه‌ر ئه‌مه‌ن. بڕوانه‌: شرح صحیح مسلم للنووي.

هه‌روه‌ها له‌ هیشامی كوڕی عوره‌ ده‌گێڕێته‌وه‌ له‌ باوكیه‌وه‌: «كه‌ ڕۆژێك ئه‌و كاته‌ی كه‌ منداڵ بووه‌ ڕۆیشتووه‌ بۆ لای زوبه‌یر ته‌ماشا ده‌كات پیاوێكی به‌ڵه‌كی له‌ لادا بووه‌، ویستم ده‌ستم پێوه‌ بده‌م، ئه‌وه‌بوو ئاماژه‌ی بۆ كردم كه‌ دوور بكه‌ومه‌وه‌ چونكه‌ حه‌زی نه‌كرد ده‌ستم به‌ر ده‌ستی بكه‌وێت». ئیبن حه‌جه‌ر ئه‌ڵێ: أخرجه البيهقيّ (في شعب الإیمان) بسند حسن.

هه‌روه‌ها پێشه‌وا مالك ده‌گێڕێته‌وه‌ له‌ موه‌تته‌ئه‌كه‌ی خۆی دا ح (1603) له‌ ئیبن ئه‌بی موله‌یكه‌وه‌ كه‌ عومه‌ری كوڕی خه‌تتاب: له‌ كاتی ته‌واف دا تێپه‌ڕ بووه‌ به‌ لای ئافره‌تێكی گه‌ڕدا، پێی ووتووه‌: ئه‌ی به‌نده‌ی خوا ئازاری خه‌ڵك مه‌ده‌، بۆ له‌ ماڵه‌وه‌ دانانیشی، ئه‌ویش ده‌ڕواته‌وه‌ ماڵه‌وه‌. كه‌ عومه‌ر وه‌فات ده‌كات پێی ده‌ڵێن: ئه‌وه‌ی ڕێگری لێت كرد مرد وه‌ره‌ ده‌ره‌وه‌، ئه‌ویش ووتی: به‌ زیندویه‌تی گوێڕایه‌ڵی ناكه‌م وبه‌ مردوویه‌تی سه‌رپێچی. وعنه عبد الرزاق في مصنفه ح (9031).

ئیبن عه‌بدولبه‌ڕ له‌ «الإستذكار» دا  شه‌رحی دا ئه‌ڵێ: «وَفِي هَذَا الْحَدِيثِ مِنَ الْفِقْهِ الْحُكْمُ بِأَنْ يُحَالَ بَيْنَ الْمَجْذُومِينَ وَبَيْنَ اخْتِلَاطِهِمْ بِالنَّاسِ، لِمَا فِي ذَلِكَ مِنَ الْأَذَى لَهُمْ ، وَأَذَى الْمُؤْمِنِ وَالْجَارِ لَا يَحِلُّ. وَإِذَا كَانَ آكِلُ الثَّوْمِ يُؤْمَرُ بِاجْتِنَابِ الْمَسْجِدِ ، وَكَانَ فِي عَهْدِ رَسُولِ الله  صلى الله عليه وسلم  رُبَّمَا أُخْرِجَ إِلَى الْبَقِيعِ ، فَمَا ظَنُّكَ بِالْجُذَامِ ؟ وَهُوَ عِنْدَ بَعْضِ النَّاسِ يُعْدِي ، وَعِنْدَ جَمِيعِهِمْ يُؤْذِي».

قورتوبیش له‌ شه‌رحی فه‌رموده‌ی ته‌وقه‌ نه‌كردنه‌كه‌دا ده‌فه‌رموێت: «ويفيد هذا الحديث إباحة مباعدة أهل الأسقام الفادحة المستكرهة إذا لم يؤد ذلك إلى إضاعتهم وإهمالهم». ورده‌كاری زیاتریش له‌ كتێبه‌ فیقهیه‌كاندایه‌. وقازی عیاض ئه‌فه‌رموێ: «ئه‌فه‌رمون: ته‌نانه‌ت ڕێگری هاتنه‌ مزگه‌وت وتێكه‌ڵاوی كردنیشی لێ ده‌كرێت».

هه‌روه‌ها قازی تاجوددین سوبوكی ئه‌ڵێ: وئه‌وه‌ی بڕوامان پێیه‌تی له‌م باره‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌: ئه‌گه‌ر دوو پزیشكی شاره‌زای دادگه‌ر شایه‌تیان دا كه‌ تێكه‌ڵاوی نه‌خۆش بۆ له‌شساغ ئه‌بێته‌ مایه‌ی ئه‌وه‌ی زیان به‌ ساغه‌كه‌یان بگات، ئه‌و كاته‌ تێكه‌ڵاوی نه‌كردن دروسته‌ به‌ڵكو له‌وه‌ زیاتریش. ت.و.

4. چیرۆكه‌كه‌ی عومه‌ر ڕاسته‌ كه‌ له‌به‌ر تاعون نه‌ڕۆیشتووه‌ بۆ شام؟

وه‌ڵام: به‌ڵێ له‌ بوخاری وموسلمیدا هاتووه‌ كه‌ عومه‌ر ڕۆیشتووه‌ به‌ره‌و شام له‌ ڕێگادا ئه‌بو عوبه‌یده‌ وهاوه‌ڵانی ده‌گه‌نه‌ خزمه‌تی، هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ش ساڵی حه‌ڤده‌ بوو بۆ هه‌واڵ زانینی خه‌ڵك له‌وێدا هه‌واڵی پێده‌ده‌ن كه‌ په‌تای تاعون داویه‌تی له‌ شام، كه‌ به‌ناوبانگه‌ به‌ تاعوونی عه‌مه‌واس يان عه‌مواس. بڕوانه‌ (فتح الباري ح (5729)، وشرح ریاض الصاحین لكمال باشا 7/57). عومه‌ر ووتی: كۆچبه‌ره‌ پێشینه‌كانم بۆ كۆ بكه‌نه‌وه‌، مه‌به‌ستی ڕاوێژ پێكردن بوو، ئینجا ڕاوێژی به‌ پشتیوانان كرد، پاشان به‌وانه‌ی له‌ فه‌تحی مه‌ككه‌ موسڵمان بوون، پاش ڕاوێژ پێ كردنیان فه‌رموی: ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌، ئه‌بو عوبه‌یده‌ فه‌رموی: ڕا ده‌كه‌یت له‌ قه‌ده‌ری خوا؟! ئه‌ویش فه‌رموی: نه‌ ئه‌بوایه‌ تۆ وات بووتایه‌! به‌ڵێ له‌ قه‌ده‌ره‌وه‌ بۆ قه‌ده‌ر ڕا ده‌كه‌ین. ئایا وشتره‌كانت له‌ شوێنی پڕ له‌وه‌ڕ ده‌له‌وه‌ڕینیت یان بێ له‌وه‌ڕ؟! له‌میشیان بیله‌وه‌ڕێنی هه‌ر قه‌ده‌ره‌ وله‌ویشیان بیله‌وه‌ڕێنی هه‌ر قه‌ده‌ره‌ ، پاشان عه‌بدولڕه‌حمانی كوڕی عه‌وف هات ووتی من له‌م باره‌وه‌ زانستم پێیه‌: گوێم له‌ په‌یامبه‌ری خوا بوو صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فه‌رموی: ئه‌گه‌ر بیستتان له‌ شوێنێك تاعونی لێیه‌ ئه‌وا مه‌ڕۆن بۆ ئه‌و شوێنه‌، ئه‌گه‌ریش لێی بوون ده‌رمه‌چن وه‌كو ڕاكردن لێی. عومه‌ریش حه‌مدی خوای كرد وگه‌ڕایه‌وه‌.

5. هیچ دوعایه‌ك هه‌یه‌ بۆ خۆ پاراستن له‌م نه‌خۆشی كۆرۆنایه‌؟

وه‌ڵام: به‌ڵێ دووعا هه‌یه‌ بۆ خۆپاراستن له‌ نه‌خۆشیه‌ پیس وزۆر خراپه‌كان وه‌ك په‌یامبه‌ر  صلى الله عليه وسلم به‌ صه‌حیحی لێوه‌ی هاتووه‌ فه‌رموویه‌تی: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْبَرَصِ وَالْجُنُونِ وَالْجُذَامِ، وَسَيِّئِ الْأَسْقَامِ». واته‌: خوایه‌! من په‌نات پێ ده‌گرم له‌ به‌ڵه‌كی وبێ عه‌قڵی وگه‌ڕی وهه‌موو ده‌ردێكی خراپ».

هه‌روه‌ها خوێندنی زیكره‌كانی به‌یانیان وئێواران به‌ تایبه‌ت:

- خوێندنی ئایه‌تی كورسی: {اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ}.

- هه‌روه‌ها: خوێندنی: {قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ* اللَّهُ الصَّمَدُ* لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ* وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُواً أَحَدٌ}. له‌گه‌ڵ: {قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ* مِن شَرِّ مَا خَلَقَ* وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ* وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ* وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ}. له‌گه‌ڵ: {قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ* مَلِكِ النَّاسِ* إِلَهِ النَّاسِ* مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ* الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ* مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ} (سێ جار).

- هه‌روه‌ها: «أَصْبَحْنَا وَأَصْبَحَ (ئێوارانیش: أمسینا وأمسی) الْمُلْكُ لِلَّهِ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ، لاَ إِلَهَ إلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، رَبِّ أَسْأَلُكَ خَيْرَ مَا فِي هَذَا الْيَوْمِ وَخَيرَ مَا بَعْدَهُ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا فِي هَذَا الْيَوْمِ وَشَرِّ مَا بَعْدَهُ، رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْكَسَلِ وَسُوءِ الْكِبَرِ، رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابٍ فِي النَّارِ وَعَذَابٍ فِي الْقَبْرِ». واته‌: خوایه‌ په‌نات پێ ده‌گرم له‌ شه‌ڕ وخراپه‌ی ئه‌م ڕۆژه‌ وداوای خێر وچاكه‌ی ئه‌م ڕۆژه‌ت لێ ده‌كه‌م.

- هه‌روه‌ها ئه‌و دوعایانه‌ی كه‌ داوای بێوه‌یی ده‌كات، وه‌ك: «اللَّهُمَّ عَافِنِي فِي بَدَنِي، اللَّهُمَّ عَافِنِي فِي سَمْعِي، اللَّهُمَّ عَافِنِي فِي بَصَرِي، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ. اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْكُفْرِ، وَالفَقْرِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ» (سێ جار). واته‌: خوایه‌ لاشه‌م بێوه‌ی بكه‌ی، گوێم بێوه‌ی بكه‌ی، چاوه‌كانم وبیناییم بێوه‌ی بكه‌ی...

- هه‌روه‌ها وه‌ك: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ: فِي دِينِي وَدُنْيَايَ وَأَهْلِي، وَمَالِي، اللَّهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَاتِي، وَآمِنْ رَوْعَاتِي، اللَّهُمَّ احْفَظْنِي مِنْ بَينِ يَدَيَّ، وَمِنْ خَلْفِي، وَعَنْ يَمِينِي، وَعَنْ شِمَالِي، وَمِنْ فَوْقِي، وَأَعُوذُ بِعَظَمَتِكَ أَنْ أُغْتَالَ مِنْ تَحْتِي».

واته‌: خوایه‌ داوای لێ بوورده‌یی وبێوه‌ییت لێ ده‌كه‌م له‌ دین وژینم دا وله‌ دونیا ودواڕۆژ وماڵ ومنادڵم دا .. خوایه‌ بمپارێزه‌ له‌ هه‌موو لایه‌كمه‌وه‌.

- هه‌روه‌ها له‌ زیكره‌كانی ئێواران: «بِسْمِ اللَّهِ الَّذِي لاَ يَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلاَ فِي السّمَاءِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ».

واته‌: به‌ناوی خوا كه‌ هیچ زیان ناگه‌یه‌نێك له‌گه‌ڵ ناوی ویدا نه‌ له‌ ئه‌رز دا ونه‌ له‌ ئاسمان دا...

- هه‌روه‌ها: «أَصْبَحْنَا وَأَصْبَحَ الْمُلْكُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، اللَّهُـمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَ هَذَا الْيَوْم: فَتْحَهُ، وَنَصْرَهُ، وَنورَهُ، وَبَرَكَتَهُ، وَهُدَاهُ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا فِيهِ وَشَرِّ مَا بَعْدَهُ». واته‌: خوایه‌ په‌نات پێ ده‌گرم له‌و شه‌ڕ وخراپه‌یه‌ی له‌م ڕۆژه‌دا هه‌یه‌...

- هه‌روه‌ها زۆر بڵێ: «لاإله إلا أنت سُبحانكَ إنِّي كُنتُ من الظالمين».

- هه‌روه‌ها كۆتا ویردی له‌ ماڵ ده‌رچوون: «حَسْبِيَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَلَيهِ تَوَكَّلتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ». واته‌: خوام به‌سه‌ وكیفایه‌ته‌ بۆم ، وهیچ پشت وپه‌نایه‌كی تر نیه‌ مه‌گه‌ر وی ...

- هه‌روه‌ها ویردی: «اللَّهُم إِنِّي أَعوذ بِكَ مِنْ جَهْدِ البلاءِ ، ودَرَكِ الشَّقاءِ ، وَسُوءِ القضاءِ ، وشَماتَةِ الأَعدَاءِ». واته‌: خوایه‌ په‌نات پێ ده‌گرم له‌ به‌ڵای ناڕه‌حه‌ت ...

- هه‌روه‌ها خوێندنی ویردی له‌ ماڵ ده‌رچوون.

 علی خان

 به‌ ویستی خوا ئه‌م بابه‌ته‌ درێژه‌ی ده‌بێت وبۆی زیاد ده‌كرێت.